Spaceruj w 7 najpiękniejszych parkach Katowic, razem z dr nauk biologicznych Waldemarem Szenderą.

Park
Kościuszki

29 kwietnia

Karowicki
Park Leśny

13 maja

Dolina
3 Stawy

17 czerwca

Park
na Giszowcu

22 lipiec

Park
Zadole

12 sierpień

Park
Bogucki

wrzesień

Park
Wełnowiecki

październik

Kąpiel
Leśna

9 września

Opis projektu

Projekt „Rośliny w Wielkim mieście” cykl 7 rodzinnych BEZPŁATNYCH edukacyjnych spacerów botaniczno – przyrodniczych. Spacery będą realizowane na zlecenie Urzędu Miasta Katowice w ramach III edycji Zielonego budżetu.

Projekt skierowany jest do mieszkańców Katowic w wieku 0 - 100 lat. Spacery będą realizowane w okresie kwiecień – październik 2023 na terenach zielonych miasta Katowice. Podczas spacerów odwiedzimy: Park Kościuszki, Katowicki Park Leśny (z parkiem Stachonia), Park na Dolinie 3 Stawów, Park na Giszowcu, Park Zadole, Park Bogucki i Park Wełnowiecki. Spacery będzie prowadził doświadczony botanik, dendrolog – dr nauk biologicznych Waldemar Szendera, który opowie uczestnikom o miejskich krzewach i drzewach, roślinach miododajnych, roślinach tzw. runa, dzikich roślinach jadalnych, o tym jak je rozpoznawać i chronić.

Odbiorcami projektu są wszyscy mieszkańcy bez względu na wiek zainteresowani florą miejską, środowiskiem naturalnym oraz warunkami wegetacji roślin w środowisku zurbanizowanym.

Każdy spacer będzie trwał około 2 godzin. Ilość uczestników na każdym spacerze jest ograniczona (25 osób).
W ramach projektu zostanie ogłoszony konkurs dla aktywnych uczestników pt. ”Miejski Botanik” – szczegóły konkursu zostaną podane przed pierwszym spacerem oraz w regulaminie konkursowym. Dla uczestników i wygranych nagrody książkowe i edukacyjne.

BONUSEM projektu będzie udział uczestników w LEŚNEJ KĄPIELI, którą zrealizuje partner projektu FUNDACJA LEŚNE PROJEKTY. Warunki uczestnictwa w Leśnej Kąpieli określone są w regulaminie i będą ogłoszone przed pierwszym spacerem.

Cel projektu

Miasto to kopalnia wiedzy przyrodniczej, która jest dostępna na wyciągnięcie ręki. Trzeba tylko wiedzieć gdzie jej szukać i mieć przy sobie kogoś kto nam tą wiedzę przybliży.

Celem projektu rodzinnych spacerów botaniczno-przyrodniczych „Rośliny w Wielkim mieście” jest przybliżanie wiedzy o naszym otoczeniu naturalnym. Katowice to nie jedynie budynki i ulice, to także miejsca, gdzie można pobuszować ciesząc się przyrodą, często znajdującą się tuż obok.
Celem projektu jest również rozbudzenie w mieszkańcach ciekawości świata roślin i poznawanie flory miejskiej.
Projekt przyczyni się do pogłębiania wiedzy na jej temat także w kontekście ochrony bioróżnorodności oraz zagrożeń typu antropogenicznego.

Ponadto chcemy zachęcić uczestników do spędzania wolnego czasu w sposób aktywny, w terenie, kształtując pozytywne nawyki chroniące przyrodę, a także zaprosić do integracji pokoleniowej. Realizacja projektu skutkować będzie także poszerzeniem oferty edukacyjno - przyrodniczej skierowanej do całych rodzin w okresie wegetacji roślin na przestrzeni 3 pór roku – wiosna, lato, jesień.

W długofalowej perspektywie cykl spacerów przyczyni się do aktywizacji rodzin, wpłynie pozytywnie na ich kondycję psycho-fizyczną i zdrowotną.

Wstęp wolny

Dla aktywnych uczestników KONKURS z nagrodami oraz KĄPIEL LEŚNA w towarzystwie Fundacji Leśne Projekty

Głównym dendrologiem i botanikiem będzie
dr Waldemar Szendera


Ukończył studia doktoranckie na Uniwersytecie Śląskim Wydział Biologii i Ochrony Środowiska oraz studia podyplomowe z zakresu Człowiek i Środowisko w Warunkach Antropopresji. Odbył szkolenie w zakresie Restytucji Zdegradowanych Zbiorowisk Roślinnych na Terenach Intensywnie Użytkowanych Turystyczne.

Jest założycielem firmy ComfreyLab Pracownia Żywokost, istniejącej od 1990 roku. Hobbistycznie zajmuje się etnobotaniką, prywatne prowadzi muzeum etnograficzne Kamojówka w Suszcu.

Katarzyna Grabka

Katarzyna Grabka Certyfikowana przewodniczka kąpieli leśnych - shinrin yoku, edukatorka przyrodniczo - leśna, leśna przewodniczka, prezeska Fundacji Leśne Projekty, członkini zarządu Polskiego Stowarzyszenia Kąpieli Leśnych.

Odwiedziła pierwszy na świecie, certyfikowany ośrodek shinrin-yoku Akasawa Recreational Forest w Japonii, gdzie doświadczyła praktyki kąpieli leśnej u samego źródła. Po ukończonym kursie certyfikowanego przewodnika kąpieli leśnych w Forest Therapy Institute (2020 r.) i certyfikacji w Fortest Therapy Hub (2021 r.) może dzielić się z Nami wiedzą i praktyką pobieraną u najlepszych szkoleniowców w Europie!

Kąpiele leśne

Czym są kąpiele leśne?

Shinrin-yoku pochodzi z Japonii. Tak mieszkańcy kraju kwitnącej wiśni określają kąpiele leśne. W latach 80. XX wieku temu, coraz bardziej popularnemu, zjawisku nadano tam miano terapii. Leśne kąpiele pojawiły się w odpowiednim momencie, żeby zapracowani salarymani (czyli japońskie białe kołnierzyki) wrócili na ścieżkę łączącą ich z naturą. Shinrin-yoku jest uznawaną w Japonii strategią zapobiegania chorobom. Opiera się na badaniach naukowych i psychologii. Zebrałyśmy dowody z licznych publikacji, na to, że towarzystwo drzew posiada moc uzdrawiającą.

Na czym polega praktyka shinrin-yoku?

Kąpiele leśne to bezwysiłkowe zanurzenie się w leśnej przestrzeni wszystkimi zmysłami po to by zredukować stres, poprawić nasze zdrowie i dobre samopoczucie. Angażując wzrok, słuch, smak, węch i dotyk możemy w pełni doświadczyć więzi ze światem przyrody. W trakcie niespiesznego spaceru obserwujemy otaczającą nas przyrodę, uczymy się uważności i zwracania uwagi na szczegóły.

CZAS TRWANIA KĄPIELI: 2,5 - 3 h

DŁUGOŚĆ TRASY: Max. 3 km

PRZEBIEG: Kilka słów o kąpielach leśnych, zapoznanie z formułą i zasadami spaceru, poznanie uczestników. Trening uważności, czyli zaproszenie do leśnych aktywności z wykorzystaniem wszystkich zmysłów. Zaproszenia pomogą dostrzec to, co nas otacza i nas samych, tym samym pogłębić nasz kontakt z naturą.

Dowiedz się więcej o parkach

Początki tego parku sięgają roku 1888, kiedy na obszarze 6 ha podmiejskiego lasu uporządkowano teren tworząc zalążek parku. W latach 1894-1895 zaczęto tworzyć Süd Park (Park Południowy), powiększając tym samym jego powierzchnie. 

W 1903 roku powstała w parku 20 metrowa Wieża Bismarcka. W 1903 r. miasto wydzierżawiło teren o powierzchni 56 ha od niemieckiego przemysłowca Thiele-Wincklera na 100 lat. W 1910 r. Magistrat Miasta Katowice udzielił pomocy materialnej na zadrzewienie alei wzdłuż ul. Kościuszki, wtedy oprócz pierwotnie tutaj rosnących drzew nasadzono inne ciekawe gatunki drzew. 14 czerwca 1912 roku połączono Park Południowy z katowickim rynkiem linią tramwajową, która kończyła się zajezdnią tramwajową w rejonie obecnej Alei Górnośląskiej.

Duże zasługi w rozbudowie i zagospodarowaniu parku miał doświadczony ogrodnik Paweł Sallmann, który od 1913 roku przez kilkanaście lat był dyrektorem Ogrodów Miejskich w Katowicach. W 1925 roku nadano parkowi imię Tadeusza Kościuszki. W tym czasie umieszczono medalion z portretem Naczelnika i tablicę poświęconą Tadeuszowi Kościuszce na Wieży Bismarcka.

Zaprzestano też używania nazwy Wieża Bismarcka, zmieniając nazwę na wieża widokowa. Wieżę rozebrano w 1934 roku, a jej elementy wmurowano w fundamenty budowanej katedry katowickiej. Pod koniec lat 30. XX wieku w rejonie Wzgórza Beaty zaczęto tworzyć zalążek skansenu. Sprowadzono wówczas do parku drewniany spichlerz z Goczałkowic (z 1688 r.) w powiecie pszczyńskim (spalił się w latach 70. XX w.) i drewniany kościółek z Syryni.

W Parku ponadto znajduje się Wieża spadochronowa, z której, 4 września 1939 roku grupa harcerzy podjęła desperacką próbę obrony centrum Katowic przed nacierającymi od południa oddziałami 239 Dywizji Piechoty Wehrmachtu. Obecnie Zakład Zieleni Miejskiej włada terenem o powierzchni 514 890m kw.

Katowicki Park Leśny jest największym obszarem zielonym Katowic, powierzchnia jaką włada w tym rejonie Zakład Zieleni Miejskiej to 918 658 m kw.

Od typowych parków miejskich odróżnia go pierwotna forma znacznej jego części, a także wyjątkowo dużo możliwości aktywnego spędzania wolnego czasu (rolkostrada, ścieżki rowerowe, place zabaw, boiska). Część zachodnia parku użytkowana jest wspólnie z Lasami Państwowymi – Nadleśnictwem Katowice, tutaj zadania Zakładu ograniczają się do utrzymania alejek, zbierania nieczystości, konserwacji ławek, koszy na śmieci, natomiast Nadleśnictwo prowadzi gospodarkę leśną na w/w terenie.

Na terenie parku znajdziemy sieć stawów, staw kąpielowy, staw “kajakowy”, place zabaw, stoliki szachowe, korty tenisowe.

Od kwietnia do października odbywają się tutaj imprezy kulturalne – koncerty, festyny, spotkania z artystami, imprezy sportowe – zawody w biegach, kolarstwie, wędkarskie itp.

Znakomita lokalizacja parku oraz jego atrakcyjna infrastruktura powodują, iż każdego dnia spotykamy tutaj osoby spacerujące i uprawiające sport.

Od kwietnia do października odbywają się tutaj imprezy kulturalne – koncerty, festyny, spotkania z artystami: Off Festival Katowice, May Music Festival, Koncerty na Dzień Dziecka. imprezy sportowe – zawody w biegach, kolarstwie, wędkarskie itp.: Półmaraton Katowice, Bieg 24 godz., zawody kolarstwa górskiego.

Dolina Trzech Stawów to liczące około 65 ha tereny zielone, położone w śródmiejskiej dzielnicy Katowic – Muchowcu. Katowiczan przyciągają tutaj możliwości rekreacji: duże zbiorniki wodne, z częściowo zagospodarowanymi nabrzeżami. Znajdziemy tutaj m.in. przystań wodną, kąpielisko z plażą czy ścieżki rowerowe i rolkowe. W Dolinie często organizowane są także duże imprezy muzyczne.

Dolina Trzech Stawów jest częścią Katowickiego Parku Leśnego. Zajmuje ona obszar około 65 ha, który ograniczony jest od północy linią kolejową, od wschodu zabudowaniami osiedla Ignacego Paderewskiego, od zachodu wielopasmową drogą nr 86, a od południa autostradą A4. Główną atrakcją Doliny są liczne, wypełnione wodą poprzemysłowe wyrobiska, z których trzy wyróżniają się sporą powierzchnią.

Najlepiej do rekreacji nadaje się Staw Łąka oraz tzw. Staw Drugi. Miłośnicy sportów wodnych mogą skorzystać z oferty działającej tutaj przystani wodnej (do wyboru: łódki, kajaki, rowery wodne czy deski surfingowe), przy campingu MOSiR; bardziej sportowe zacięcie ma bogaty w tradycje Uczniowski Klub Sportowy „4”, którego Sekcja Kajakowa działa przy Stawie Drugim. Rzesze katowiczan korzystają w sezonie letnim z czynnego w Dolinie kąpieliska, przy którym wytyczono trawiastą plażę.

Dla wielbicieli bardziej czynnego wypoczynku przygotowano (ponoć najlepszą w Polsce) trasę rowerowo-rolkową (gościła ona nawet zawody Pucharu Polski we wrotkarstwie szybkim). Na południe od największych stawów znajduje się lotnisko Muchowiec, na którym siedzibę ma Aeroklub Śląski. Dolina Trzech Stawów znana jest także miłośnikom muzyki, szczególnie głośnej muzyki techno (plenerowy festiwal „Soundtropolis”) oraz rocka (OFF Festiwal). Nie można zapominać o walorach przyrodniczych Doliny. Jest ona ostoją zieleni w centrum miasta, z rzadkimi gatunkami roślin i zwierząt. Wędkarze w tutejszych akwenach mają szansę złowić dorodne karpie lub leszcze.

Fauna i flora

W Dolinie Trzech Stawów można spotkać wiele chronionych roślin i zwierząt. Jest tu szczególnie dużo ptactwa i płazów.

Pomniki przyrody

Na obszarze Doliny Trzech Stawów można się natknąć na kilka pomników przyrody, głównie drzew bukowych. Warto się im bliżej przyjrzeć.

Przepiękny park o powierzchni 33 781 m kw. położony w środkowej części unikatowego w skali europejskiej osiedla górniczego, które powstało w latach 1907-1910 dla pracowników kopalni “Giesche” (obecnie KWK “Wieczorek”).

Można w nim zobaczyć wspaniałe okazy drzew, w tym wiele pomników przyrody. Park jest wpisany do Rejestru Zabytków Województwa Śląskiego pod numerem: 1229/78. Uwagę zwracają przede wszystkim drzewa gatunku Buk zwyczajny (Fagus sylvatica L.). Wiek tych drzew szacuje się na 150-200 lat, a w niektórych przypadkach nawet około 250 lat.

Trzeci co do wielkości park rekreacyjno-przyrodniczy w Katowicach, powstał na początku XX wieku z terenów Lasu Ligockiego, w dużej mierze park zachował do dnia dzisiejszego swój leśny charakter.

Tuż przy parku znajdują się akademiki studenckie Uniwersytetu Śląskiego oraz zespół szkół “Elementarz”.

W parku zlokalizowany jest również Miejscowy Ośrodek Rekreacji i Wypoczynku (MROiW). Na jego terenie usytuowane są korty tenisowe, tory deskorolkowe, basen kąpielowy ze zjeżdżalnią.

Park posiada amfiteatr na 800 osób, którego remont zakończono w 2009, place zabaw (w tym jeden gruntownie przebudowany w 2008 r.) oraz liczne alejki i deptaki.

Każdego roku, pod koniec maja, odbywa się tu impreza pod nazwą ‘Święto Kwitnących Głogów’ przyciągając wielu widzów swym bogatym programem artystycznym.

Park Bogucki nazywany także parkiem Bogucickim) − park położony w katowickiej dzielnicy Bogucice, usytuowany pomiędzy ulicami Kopalnianą, księdza Franciszka Ścigały i Nadgórników.

Park Bogucki posiada powierzchnię 3,78 ha. Jest to teren zieleni urządzonej, zajmujący obszar 4,18 ha, pełniący rolę parku o znaczeniu dzielnicowym. Na terenie parku organizowane są imprezy dzielnicowe, znajdują się tam place zabaw oraz mały amfiteatr. Planowane jest utworzenie obszaru ogrodów (tereny dawnej KWK Katowice), łączących tereny budowanej nowej siedziby NOSPR oraz nowej siedziby Muzeum Śląskiego z parkiem Boguckim[.

Nazwa park Bogucki została wprowadzona uchwałą Rady Miasta Katowice nr LXIII/1274/10 z 30 sierpnia 2010, chociaż nazwa ta była używana potocznie już wcześniej. Przez park biegnie Szlak Historii Górnictwa Górnośląskiego.

Tereny parkowe w tym miejscu istniały już w dwudziestoleciu międzywojennym.

Park położony w Katowicach, na terenie dzielnicy Wełnowiec-Józefowiec, pomiędzy ulicami: Cisową, Jesionową i Owocową.

Park Wełnowiecki to teren zieleni urządzonej, zajmujący obszar 4,18 ha, pełniący rolę parku o znaczeniu dzielnicowym. W obrębie parku istnieją place zabaw[3]. Od wschodu graniczy z terenami zadrzewionej pokopalnianej hałdy. Według planów Urzędu Miasta Katowice te tereny stanowią naturalne zaplecze rekreacyjne parku i rezerwę terenu pod jego powiększenie.

Nazwa Park Wełnowiecki została nadana uchwałą Rady Miasta Katowice nr LXV/1303/10 z 27 września 2010[1], chociaż nazwa ta była używana potocznie już wcześniej. Został on założony w połowie XIX wieku[4]. Park istniał dalej w dwudziestoleciu międzywojennym – jest zaznaczony na mapie Katowic z lat trzydziestych XX wieku[5]. Przez park biegnie Szlak Historii Górnictwa Górnośląskiego.

Park Wełnowiecki, z uwagi na swoją wyjątkową lokalizację, jest miejscem niezwykłym. Z jednej strony jest kameralną enklawą zieleni o charakterze dzielnicowym, z drugiej jednak strony drzemie w nim ogromny potencjał. Ten zielony obszar zlokalizowany jest w północnej części naszego miasta, w sąsiedztwie trzech dzielnic. Mimo że park jest nieco “schowany” i tylko nieznacznie oddalony od takich arterii komunikacyjnych jak Al. Korfantego i Pętla Słoneczna, wystarczy wkroczyć na jego teren, by zapomnieć o gwarze ulicznym.

Na terenie parku znajdują się alejki asfaltowe oraz szutrowe, place zabaw oraz strefy fitness, a także boiska do siatkówki. Z uwagi na wiek niektóre elementy wymagają wymiany. Od wschodu park graniczy z terenami zadrzewionej pokopalnianej hałdy, tereny te stanowią naturalne zaplecze rekreacyjne parku i rezerwę terenu pod jego powiększenie, do którego przygotowuje się Miasto Katowice. Właśnie te niezagospodarowane pagórkowate tereny, częściowo zalesione, położone na granicy Katowic i Siemianowic Śląskich, dobrze znane mieszkańcom pod zwyczajowo przyjętą nazwą – “Alpy”, będą włączone do obszaru zagospodarowania, które poddajemy konsultacjom społecznym. Warto wspiąć się na hałdę,  z której rozciąga się widok na Katowice oraz miasta ościenne.

Łącznie zagospodarowaniu będzie podlegało 5 hektarów terenu zielonego. Teren przewidywanej inwestycji graniczy od północy z ogródkami działkowymi natomiast od południa z blokami przy ul Jesionowej oraz niską zabudową wielorodzinną.

Galeria zdjęć

Projekt finansowany ze środków budżetu Miasta Katowice w ramach realizacji III edycji Zielonego Budżetu